HOÀNG HÔN CỦA “BIRTH TOURISM”

Một tin không mong đợi

Một buổi chiều bình thường ở Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Quảng Châu, hồ sơ gia hạn thị thực du lịch của ông Lưu bị từ chối; thị thực hiện có của gia đình cũng bị hủy. Ông Lưu bất ngờ: sự nghiệp ổn định tại Trung Quốc, con trai út là công dân Hoa Kỳ, gia đình từng nhiều lần nhập cảnh bằng diện du lịch mà không gặp sự cố. Lần này, ông chỉ muốn cùng con sang Mỹ nhập học lớp 7, vợ ở lại lâu hơn để hỗ trợ con thời gian đầu.

Trên đường trở về, ông nhớ lại buổi phỏng vấn thị thực đầu tiên nhiều năm trước—khi vợ đang mang thai nhưng cố tình mặc đồ rộng để che bụng.

“Birth tourism” từng ở vùng xám pháp lý

Trong nhiều năm, “birth tourism” (di chuyển sang Mỹ bằng thị thực du lịch để sinh con nhằm hưởng nguyên tắc quốc tịch theo nơi sinh) tồn tại trong khoảng mơ hồ: không có quy định cho phép rõ ràng, cũng không bị cấm minh thị. Một số nơi từng xuất hiện các cơ sở dịch vụ sau sinh dành cho khách nước ngoài; cơ quan chức năng có thời điểm kiểm tra, xử lý các trường hợp bị cho là gian dối hồ sơ hoặc trục lợi phúc lợi.

Từ khoảng năm 2015, cơ quan ngoại giao Hoa Kỳ có hướng dẫn nhấn mạnh việc nhập cảnh để điều trị y tế có thể nằm trong phạm vi thị thực B (du lịch/công tác), kèm điều kiện năng lực chi trả chi phí. Trong thực tiễn, một số đương đơn khai báo mục đích sinh con như một dạng “điều trị y tế” và được xét theo quy định này. Tuy nhiên, cách hiểu và áp dụng luôn phụ thuộc đánh giá của viên chức lãnh sự từng thời điểm.

Bước ngoặt chính sách sau năm 2020

Đến năm 2020, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ sửa đổi quy định đối với thị thực B, thu hẹp phạm vi “mục đích du lịch/giải trí” và loại trừ trường hợp xin thị thực chỉ nhằm sang Mỹ sinh con để con có quốc tịch. Lý do nêu ra gồm: bảo đảm tính thống nhất của luật nhập cư và các cân nhắc an ninh. Từ đó, birth tourism không còn được xem là mục đích hợp lệ để cấp thị thực B.

Hệ quả là, khi duyệt gia hạn hoặc cấp mới, viên chức có thể rà soát lịch sử hồ sơ và mốc thời gian nhập cảnh—nếu phát hiện khai báo trước đây có dấu hiệu không đúng mục đích thực, đương đơn có nguy cơ bị từ chối hoặc bị hủy thị thực. Đây có thể là lý do dẫn đến trường hợp của gia đình ông Lưu.

Lưu ý: Bài viết chỉ tóm lược diễn biến chính sách ở mức khái quát. Diện thị thực, tiêu chí và cách áp dụng có thể thay đổi; từng hồ sơ được xem xét riêng biệt.

Rủi ro sau chuyển hướng chính sách

• Rủi ro thị thực: Khai báo mục đích không nhất quán giữa “khai trên hồ sơ” và “mục đích thực tế” có thể dẫn đến nghi vấn về độ tin cậy, ảnh hưởng các lần xin thị thực sau này.

• Rủi ro kế hoạch gia đình: Việc không được cấp hoặc bị hủy thị thực có thể làm gián đoạn kế hoạch học tập, chăm sóc con cái, hoặc công tác.

• Rủi ro pháp lý – tuân thủ: Hành vi gian dối hoặc trình bày sai sự thật trong quá trình xin thị thực có thể kéo theo hệ quả pháp lý.

Bài học cho các gia đình

1. Khai báo trung thực, nhất quán mục đích chuyến đi và chuẩn bị hồ sơ chứng minh phù hợp.

2. Theo dõi cập nhật từ nguồn chính thức (Đại sứ quán/Lãnh sự quán Hoa Kỳ, USCIS/DoS) vì hướng dẫn có thể thay đổi.

3. Lập phương án dự phòng cho việc đi lại/học tập nếu kết quả thị thực không như kỳ vọng.

4. Cân nhắc lộ trình cư trú dài hạn (nếu phù hợp mục tiêu), bởi khung pháp lý dành cho thường trú thường ổn định hơn so với diện không định cư.

Vai trò của đơn vị tư vấn

Một đơn vị tư vấn có kinh nghiệm có thể hỗ trợ:

• Đánh giá tiền kiểm (screening): rà soát lịch sử hồ sơ, mốc thời gian, điểm rủi ro.

• Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ: chuẩn bị tài liệu tài chính, y tế, lịch trình, ràng buộc ở quê nhà… theo yêu cầu thực tế.

• Phối hợp đa kênh: khi cần, kết nối luật sư di trú độc lập để tư vấn chuyên sâu cho trường hợp phức tạp.

• Minh bạch thông tin: giải thích ranh giới giữa khả năng và rủi ro; tránh hứa hẹn kết quả.

Câu chuyện của gia đình ông Lưu phản ánh một thực tế: khi chính sách thay đổi, những khai báo và quyết định trong quá khứ có thể tạo hiệu ứng kéo dài.

Việc nắm bắt đúng quy định hiện hành, đảm bảo minh bạch – trung thực trong hồ sơ, và chủ động xây dựng lộ trình phù hợp sẽ giúp các gia đình hạn chế rủi ro và đưa ra lựa chọn tốt hơn cho tương lai.

Nếu bạn cần đánh giá sơ bộ hồ sơ hoặc cập nhật quy định mới nhất, hãy tìm tư vấn từ nguồn đáng tin cậy và các chuyên gia có giấy phép hành nghề phù hợp.